Gevoelige uitdagingen
Hoogsensitiviteit brengt uitdagingen en kansen met zich mee. Onze maatschappij is niet echt gemaakt voor hoogsensitieve kinderen/mensen. Dat maakt dan ook dat kinderen of volwassenen vastlopen. Door om te leren gaan met de uitdagingen en vooral de kracht van hoogsensitiviteit naar boven te laten komen, komen kinderen weer thuis bij zichzelf. Door het deel hoogsensitiveit te erkennen in jezelf, kun je echt helemaal jezelf zijn.
Prikkelzoekend of prikkelmijdend
Vaak denken mensen dat hoogsensitieve kinderen heel erg rustig en introvert zijn, maar dat is maar een deel van de kinderen. De rustzoekers observeren, twijfelen, kijken de kat uit de boom, zijn graag thuis en zijn voorzichtig. De prikkelzoekers zijn enthousiast, nieuwsgierig, lopen soms in zeven sloten tegelijk, zien veel details en scannen de omgeving. Zij zoeken een soort ‘kick’ uitdaging, maar zijn vervolgens overprikkeld. Dit wordt ook wel HSS genoemd (high sensation seeker). Allebei de kinderen hebben een andere benadering nodig.
Fixed mindset
Veel hoogsensitieve kinderen hebben een fixed mindset. Ze gaan uitdagingen zoveel mogelijk uit de weg. Ze geven het op of blokkeren. Ze zijn simpelweg bijna niet aan het werk te krijgen. Dit heeft te maken met de overtuiging die deze kinderen hebben. Ze willen vooral hun slimheid aan je laten zien of juist hetgene wat ze niet kunnen voor jou verbergen. Intelligentie veranderd in hun ogen niet. Een fout maken, koppelen deze kinderen aan dat ze dan niet slim genoeg zullen zijn en dat voelt als falen. Het tegenovergestelde van de fixed mindset is de growth (groei) mindset. Door inzicht te geven in hoe je brein werkt en je gedachten om te zetten kan de mindset omgezet worden en is er weer ruimte voor groei.
Hoogbegaafd
Hoogbegaafde kinderen zijn vaak ook hoogsensitief. Andersom is dat niet zo. Hoogsensitieve kinderen hoeven niet perse hoogbegaafd te zijn. Hoogbegaafdheid is veel meer dan alleen een hoog iq. Juist deze kinderen zijn erg gevoelig voor bijvoorbeeld feedback en de juiste benadering. Ook zijn ze heel creatief zowel in hun denken en doen.
Faalangst
Je bent letterlijk bang om te mislukken of te falen. Het is een angst die naar voren komt als er een prestatie moet worden geleverd waarbij je kan mislukken. Kinderen die faalangstig zijn hebben een laag zelfbeeld en zijn erg onzeker. Ze vragen veel bevestiging en hebben negatieve gedachten over zichzelf. Bij toetsen of zelfs als de juf een vraag stelt aan het kind in de klas, kan het kind volledig dichtslaan of juist stoer gedrag vertonen om zijn faalangst te verbloemen.
Perfectionisme
Perfectionisme en hoogsensitiviteit gaan vaak hand in hand. Perfectionistische kinderen stellen hoge eisen aan zichzelf. De lat ligt hoog. Het is eigenlijk nooit goed genoeg. Het kind is daarom vaak teleurgesteld in zichzelf. Uit perfectionisme kan ook dwang en controle ontstaan. Van kinderen op de basisschool wordt veel verwacht. Ze maken een enorme groei door in alles wat ze kunnen en leren. Goede cijfers halen wordt belangrijk, terwijl ze ook graag willen spelen met vriendjes/vriendinnetjes. Deze combinatie kan soms tot veel spanning leiden. Ook wanneer kinderen naar een nieuwe fase gaan, nieuwe dingen moeten leren en in een nieuwe situatie terecht komen, kan dit spanning geven. Een beetje spanning hoort erbij, maar bij te veel spanning en het gevoel de controle te verliezen, kan dwang ontstaan. Dwang kan zich uiten in gedachten en handelingen die ongewild steeds terugkeren. Door dwangmatig deze handelingen uit te voeren, voelt het alsof je wel controle hebt.
Prikkelgevoeligheid
Hoogsensitieve kinderen zijn prikkelgevoelig: ze hebben moeite met het verwerken van prikkels. De prikkels ervaren zij als heel sterk en kunnen deze moeilijk negeren. Hoogsensitieve kinderen zijn gevoelig voor prikkels en verwerken deze intens. Ze hebben last van etiketten in kleren, voelen stemmingen van anderen aan en hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel.
Als ze overprikkeld zijn, uiten ze dat door woedeaanvallen of huilbuien. Of ze trekken zich helemaal terug. Eventjes onbereikbaar en onhandelbaar.
Dit intense verwerkingsproces maakt dat hoogsensitieve kinderen zeer creatief kunnen denken en makkelijk informatie kunnen overzien. Ze maken soms onverwacht slimme opmerkingen. Als ze op school te veel prikkels binnen krijgen, kan deze kwaliteit overschaduwd raken. Ook kunnen er lichamelijke klachten ontstaan of kunnen kinderen moeilijk in slaap komen.
Sterke wil/strong willed
Hoogsensitieve kinderen met een sterke wil zijn een nog grotere uitdaging. Deze kinderen hebben naast het gevoelig zijn voor prikkels ook nog eens een hele sterke wil. Deze combinatie is behoorlijk pittig en kan voor ouders heel frustrerend zijn. Deze kinderen kunnen brutaal zijn of heel fel uit de hoek komen, maar daarnaast hebben ze een hele gevoelige kant. De juiste benadering van deze kinderen vraagt veel van ouders, maar is wel helpend.